"Sa mga mahahalimuyak at makukulay na bulaklak ng aking kabataang naisatitik para sa alaalang aking sasariwain at babalik-balikan."
KUMUSTA? (2021)
SA DULO NG DAAN (2021)
Sa dulo ng daan
Doon ba matatagpuan?
Ang ating naiwan
Naiwang pagmamahalan
Makakahanap ba ng paraan
Paraan para magpansinan
Magpansinan para malinawan
Malinawan sa nakaraang labuan
Ilang McDo pa ba ang kakainan
Para ika’y masulyapan
Para ika’y masilayan
Sa dulo pa ba ng daan?
HUWAG MONG IKUMPARA (2021)
Huwag mong ikumpara ang sarili sa iba
Ikaw ay sisne samantalang siya’y agila
Siya’y sa himpapawid at ikaw ay sa lawa
Huwag mong ikumpara ang sarili sa isang tao
Sa isang taong binasag kang parang baso
Na pagtapos ay papalitan ka ng bago
Huwag mong ikumpara ang sarili sa kaniya
Sa hardin kayo’y rosas at sampaguita
Kapwa mahalimuyak at kaaya-aya
Timbangin mo munang patas at wasto
Ang kakayanan mo, hitsura, at talento
Bago Ikumpara sa iba ang sarili mo
KUNG MAY LAPIS KA (2021)
Kung may lapis kang may tasa
Sumulat ka at nang mamulat ka
Mamulat ka at mamulat din ang iba
Sa mundong mapangahas at madaya
Na laging nasa laylayan ang mahirap at mahina
Kung may lapis ka at pambura
Sumulat ka at nang mabasa nila
Mabasa nila at mabasa pa ng iba
Ang mundong hindi nagbabalita
Ng mga hinaing ng mararalita
Kung may ballpen ka na may tinta
Iyan ay iyong sandata para ipaglaban sila
Ipaglaban sila at nang lumaban din sila
Sa mundong gagawin nating malaya
Ang bawat tao lalo na ang mahirap at mahina
SA ATIN PA BA ANG PILIPINAS? (2021)
Pilipinas, tila hamak na paninda
Inilalako ng lilo sa murang halaga
Sa imperyalistang Amerika
Sa Tsinang nangangamkam ng isla
Tayo raw ay kanilang probinsya
Talagang nakaaalarma
Dugong dumanak sa Luneta
Ay pawang isinasawalang-bahala
Sa atin pa ba ang Pilipinas?
Huwag na nating ipadanas
Sa bagong henerasyon
Ang sa banyagang persekusyon
HANGGANAN (2020)
ANG PAGSASAMA AY TINANINGAN
NG MAPAIT NA KATOTOHANAN
PWEDE PA NGA BA NATING HABAAN
PANAHONG PWEDE KAYONG TABIHAN
PWEDE BANG TUMIGIL ANG ORASAN
PARA TUMAGAL ATING KWENTUHAN
AT WAKASAN ANG MGA ALITAN
LALO NA AT MAY PINAGSAMAHAN
ANG MGA IYAKAN AT TAWANAN
HUWAG SANA NINYONG KALILIMUTAN
GANON MAN KAYO’Y SUSUPORTAHAN
SAAN MAN DALHIN NG KAPALARAN
KOMEDYA O TRAHEDYA (2019)
KUNG MAGWAKAS NA ANG AKING BUHAY
PAANO ILALARAWAN ANG NAGING PAGLALAKBAY
ANO KAYA ANG ISUSULAT NG MAY-AKDA
TALAMBUHAY NA KOMEDYA O TRAHEDYA?
SA SIMULA, PAANO AKO IPAKIKILALA
AKO BA’Y PROTAGONISTA O ANTAGONISTA
SA PAGTATAPOS NG PAGSASALAYSAY
HATID BA’Y TAMIS NG TAGUMPAY O PAIT NG PAGSABLAY
SA KWENTONG ITO NA AKO ANG KAKATHA
GAGAWIN KAYANG KOMEDYA NA NAGWAGI SA HULI ANG BIDA
O KAYA TRAHEDYANG KALUNOS-LUNOS ANG SINAPIT NG TAUHAN SA ISTORYA
SINO ANG TUTULARAN, SI HUDAS NA MADAYA O SI PEDRONG DAKILA
PANAGINIP (2021)
Noong isang araw nanaginip ako. Nakaupo raw ako sa may gilid ng pintuan ng aming classroom. At ang mga kaklase ko ay pawang nagkukumpulan. Ako'y nakatutok lamang sa aking cellphone. Pa-scroll-scroll lang sa news feed ko sa Facebook. Hanggang sa may 'di ako nagustuhang post at binash ko roon ang nasa post. Napalakas yata ang pagkakasabi ko kaya't may narinig akong tumawa. Pagkatingin ko sa aking harapan ay nandoon 'yung crush ko. Nakatingin sa 'kin at nakangising tumatawa. At nang mapansin ko siya ay nag-iba siya ng tingin at tumikhim nang mahina. Doon na natapos ang panaginip ko dahil nagising na 'ko .
Sa tuwing naiisip ko 'yung panaginip ko napapangiti ako mag-isa. Napaniginipan ko rin siya dati, siguro mga ilang buwan na rin ang nakakalipas. Nasa field trip naman kami dito. Sa aking pagkakatanda ay kami ay ginrupo. At kami ng crush ko ay magkasama sa isang grupo. Ang pinapagawa sa 'min ay bumuo ng jingle na kakantahin at sasayawin namin sa harap mamaya. Bilang ako ang bibo sa grupo ay ako na ang umastang lider ng aming pangkat. Nag-isip ako ng mga steps at ng magandang lyrics na swak dito. Nang itinuturo ko na ang mga steps sa kanila ay nakita ko siyang ngumingisi at tumatawa mag-isa. Natatawa siya sa pagtuturo ko ng sayaw. At pagkatapos niyon ay nagising ulit ako.
Ngayong isinusulat ko na ang mga ito napansin ko na sa parehong panaginip ko'y natatawa siya sa 'kin. Samantala, noong kami'y nagpa-practice para sa play namin sa teatro ay 'di siya umiimik o kumikibo sa t'wing natatawa sa 'kin ang mga ka-teatro ko pati na si Maestro. Nakakapagtaka lang.
'Di bat kabaliktaran daw minsan ang ipinapahiwatig ng ating mga panaginip. May nagsasabi rin na pag napaniginipan natin ang isang tao ay iniisip tayo nito. May nabasa rin ako sa libro na kapag madalas nating iniisip ang isang tao ay napupunta ito sa ating panaginip. Bagama't walang pag-aaral na nakapagsabi ng totoong dahilan ng "panaginip."
Sa konteksto ng bibliya ay ginamit ang panaginip upang ipahiwatig ng Diyos ang nais niyang sabihin sa tao. Tulad ni Jose at ng kaniyang mga panaginip, ginamit ng Diyos ang mga panaginip na ito para iparating kay Jose ang mangyayaring tagtuyot sa Egipto. At panaginip rin ang ginawang intrumento ng Diyos para sabihin kay Jose na ang kaniyang mapapangasawa na si Maria ang nagdadalang-tao lalang ng Espiritu Santo.
Dahil dito ay nakabuo ako ng isang tulang tanaga na may pamagat na "Panaginip."
PANAGINIP (2021)
Tapos na ang bakasyon
Pero ang ‘yong pantalon
At t-shirt mong Looney Toon
Dito pa rin ‘ggang ngayon
Iyon na lang ang natira
Sa ating alaala
Ikaw nga ay wala
Tinding pangungulila
Sa isip nakasinsel
Pangalan mong Samuel
Pisngi kong pinipisil
Dimples mong nanggigigil
Laman ka ng gunita
Mula nang mawala ka
Naglahong parang bula
Iniwan ‘kong nag-iisa
At ang laruan mong Thor
Doon sa ‘king tukador
Tago ang ‘yong letter
Sa akin naming drawer
Ang dahila’y di alam
‘Dahil ‘di
nagpaalam
Dumalaw ka sa pag-idlip
Sa aking panaginip
Pero hanggang kailan –
– ka mapapaniginipan
Gusto ka na mahagkan
Ikaw na’y sasamahan
Do’n sa huling hantungan
CRUSH (2021)
Mga itim mong mata
Na s’yang nagbigay sigla
Na s’yang nagbigay-kulay
Sa buhay kong matamlay
Mga ngiti mong pana
Ni Kupidong madaya
Na s’yang nagbigay tulay
Na may harang at bantay
Ang boses mong musika
Sa puso ko’t tainga
At iyong mga kilay
Na halina ay taglay
Bukod sa gwapong mukha
Nadala rin sa tawa
Ito’y paghangang tunay
Tulang ito sa ‘yo ‘y alay
PS: Kung ‘kala mo para sa ‘yo ‘to… tama ka!
BAHAGHARI (2021)
O, sikat na matindi
Sa langit ngumingiti
Kulay ng bahaghari
Tingkad na sari-sari
Ibon na humuhuni
Alaala kong munti
Na lumaking lalaki
Ngunit puso’y babae
Pangalang itinanggi
Pag-ibig na itinali
Hinipan mo ang sindi
At bumbilya’y napundi
Napalitan ang ngiti
Ng trahedya mong bungi
Iyo nang isauli
Ngiti ko’t bahaghari
DUMMY ACCOUNT (2021)
PART I: MARCH 6, 2019
Ika-anim ng Marso, sa aming classroom nakasalampak kami sa sahig ng aking mga kaibigan at kumakain ng aming lunch. 'Di na kami umakyat papuntang canteen dahil huling linggo na rin naman namin sa room na iyon dahil patapos na ang school year. Hawak ko ang aking kutsara at tinidor at ang baunan ko'y nasa sahig. Bigla nabanggit ng kaibigan ko ang kinuwento sa kaniya ng aking crush na itago natin sa pangalang "Andrew" na tungkol sa kanila ng kaniyang jowa o ex ('di ko sure, 'di ko na rin inalam). Sinabi niya kung paano nagkakilala 'yung dalawa, paano nagka-develop-an, at ang kanilang current status na "it's complicated ata." Habang nakikinig ako sa kaniya parang nadudurog 'yung puso ko. Ang sakit. Pero 'di ko na lang pinahalata sa kanila 'yon.
Pagkauwi ko sa bahay, parang blangko ang isip ko at wala namang maramdaman ang puso ko. Tila namanhid na. Paikot-ikot ako sa kama na nag-iisip. Plano ko na rin kasing mag-move-on kay Andrew. Ilang beses ko na ring sinabi 'yan pero wala , sa huli ay crush ko pa rin siya. Biglang pumasok sa isip ko na gumawa ng "dummy account" sa Twitter dahil doon siya mas active at na-hold 'yung dati kong account. Bumangon ako at kinuha ang cellphone ko. Binuksan ang browser at pumunta sa Twitter. Dahil sa bagal ng internet paulit-ulit akong nagsa-sign-in. Kaya't sa pangatlo, pang-apat na subok ko ay naisipan kong humungi na ng tulong sa kaibigan ko. Sabi ko sa kaniya, "Gawan mo nga ko Twitter account. Ako magbibigay ng email." Sa una ay 'di siya pumayag pero nagmakaawa ako sa kaniya. Tumimo rin sa kaniyang mahabaging puso ang pagsusumamo ko. At nang magawa niya na ang account nilagyan ko ng username na: Kaklase Mo at ng handle na: @ampalayamomapaitt. Pagtapos ay sinearch ko na ang pangalan niya at nagsend ng direct message o dm sa kaniya. Nakalagay sa dm na: "Hi, kaklase mo ko, may gusto lang akong itanong. Kung pwede lang naman." Nag-tweet din ako na: "May itatanong lang sana sa 'yo." Pagkatapos ay bumaba ako para kumain.
Pagkabalik ko sa kwarto ay kinuha ko ang aking cellphone at tinignan kung nagreply na siya. Nagreply na nga siya at sabi niya, "Momo ikaw ba 'yan? Ano po kailangan n'yo sa 'kin? Wala po akong pera." Pagkabasa ko niyon natawa ako bigla. Kaya ko 'to naging crush kasi ang daming baong joke. Bentang-benta sa 'kin 'yung tinype niya . Tinanggi ko na hindi ako si Momo at hindi rin ako mangungutang. Sinabi ko na, "Magtatanong nga lang ako. Kasi may crush ako sa room, tatanong ko lang sana kung aamin ako o hindi." Sumagot naman siya ng, "Sino ka muna? Baka 'di kita kaklase." Hinanapan pa nga ako ng ebidensiya. Buti na lang nakita ko na nagsend siya ng screenshot ng dummy account ko at ng message ko sa kaniya sa group chat namin na 'di kasali 'yung adviser namin. Kaya 'yun 'yung sinabi kong patunay para maniwala siya. Dinagdag ko pa ang sinabi niya na "Bakit di na lang siya chinat sa Facebook." Naniwala na siya na kaklase niya nga ko sabay tanong ng "Bakit ako?"
Napakamot ako ng ulo dahil 'di ko inaasahang magtatanong siya ng ganon. Kaya nagmatigas ako at tinype ko na,"'Yung tanong ko muna." 'Di rin siya nagpatalo. Nagdagdag pa siya ng tanong, "Bakit 'di si Gab?"(Si Gab ang bestfriend niya at ang mayor ng aming section)."Akin muna, "reply niya na may kasamang nakadilang emoji. Sinagot ko na ang tanong niya ng,"Kasi tahimik ka lang kasi ih. 'Yung tanong ko naman." "Ang ingay ko nga e," tanggi naman niya sabay tanong ng "Asaan na tanong mo? Matutulong na 'ko bala ka." 'Di ko alam kung di niya napansin na nasend ko na 'yung tanong kanina o nang-aasar lang siya. Sinagot ko naman siya ng, "Ang aga matulog ha. Kasi ganto 'yan may crush kasi ako sa classroom, tatanong ko lang sana kung aamin ba ako o hindi?"
Nagreply siya makalipas ang ilang minuto at sabi, "Sino ba crush mo?" Gusto ko sana i-type na "Ikaw. Ikaw ang crush ko." Kaso gusto ko pang pahabain ang aming pag-uusap at gusto ko pag aamin ako ay personal. At ang na-send ko sa kaniya ay, "Wala na tulog na ko" Pagtapos ay bumaba na 'ko para sa hapunan.
Pagkakain ko ay dali-dali kong tinignan ang phone ko. Pagkabukas ko ng messages ang bumungad sa 'kin ay, "Pffft okay. 'WAG KA NA UMAMIN. MASASAKTAN KA LANG 'DI KA MAHAL NON. 'YAN ANG KATOTOHANAN. DAPAT MALUNGKOT LAHAT. WALANG HAPPY ENDING. MAMAMATAY LANG DIN TAYONG LAHAT!!!" Nagulat ako at natawa kasi ang dami niyang nireply. Natakot din ako kasi sa school 'di naman siya palaaway. Kaya't ang reply ko sa kaniya, "Grabe. Kumain lang. ALAM KO NAMAN 'YON E." "Sorry kung nagulo kita," habol ko. Sumagot siya agad ng, "Magpakilala ka ****. 'Di na ko natutuwa. Pwede naman kasing sa pm na lang, gagawa ka pa ng account diyan." Nagulantang ang buong nervous system ko. Grabe. Nag-sorry na lang ako at sinabing ide-deactivate ang account ko sabay sabi ng salamat.
Pagbukas ko ng group chat ng section namin nandoon siya at nagkainitan yata sila ng kaklase kong basagulero. Siguro ay nadala lang siya masyado ng galit niya mula sa away nila kaya napag-initan ako. Tinanong ko siya sa chat, ""Wag kayo mag-away. Okay ka lang ba?" Parang kakasabi ko lang kanina na 'di ko na siya guguluhin ha. Nagka-amnesia ata ako. Sabi niya, "'Di ako okay." At ang sabi naman ng inyong amnesia girl, "Anong pwede kong gawin para makatulong?" Charity worker ka ba girl? At sinabihan na kami na matulog na at may pasok pa bukas. Kaya't nahiga na ako't natulog.
PART II: MARCH 7, 2019
PART III: MARCH 8, 2019
HULING TULA PARA SA 'YO (2021)
Ang huling tula para sa ‘yo
Ako’y aalis na’t magpapakalayo-layo
Lilibutin ang bawat sulok ng mundo
Nang magbago ang pintig ng puso
Tayo’y tulad ng kantang sintunado
Masining man ang liriko’t kaakit-akit ang ritmo
Ngunit hindi swak, hindi sakto
Tayo’y awiting hindi mag-iisa, hindi mabubuo
Masakit man tanggapin ang totoo
Hanggang dito na lang ang humahangang ako
Nagpapaalam, nagpapasalamat, at nag-aalay ng huling regalo
Sana iyong nagustuhan ang huling tula ko para sa’yo
PAG KINALABIT KA, TATAKBO O SASAMA KA BA?
Nang may biglaang kumalabit Si Kamatayan ay lumalapit Ang dibdib sumikdo't namilipit Pwede ba manlimos kahit isang saglit ulit Hinahabol...
-
Salamyaan is mentioned in the poem "Taga Marikina Ka" by Rodolfo S. Dela Paz, which was published way back February 20, 2000, in ...
-
PAGDALUMAT SA PAMAGAT “ANG LIPUNANG FILIPINO: Isang Paglilimi ukol sa Modernisasyon at Globalisasyon” ...
-
Ayon sa panimula ng may-akda na si Renato Constantino, “Ang edukasyon ay isang mahalagang sandata ng isang bansang nagpupunyaging magt...