PAGSUSURI SA ANG LIPUNANG FILIPINO: ISANG PAGLILIMI UKOL SA MODERNISASYON AT GLOBALISASYON NI RANDOLF S. DAVID (2022)

 

PAGDALUMAT SA PAMAGAT
“ANG LIPUNANG FILIPINO: Isang Paglilimi ukol sa Modernisasyon at Globalisasyon”   PAGPAPAKAHULUGAN NG MGA TERMINOLOHIYA:   ·         Lipunan – Ang salitang lipunan ay hango sa ugat nitong “lipon” na ayon sa Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) Diskyonaryo ay nangangahulagang katipunan ng mga bagay, tao, at iba pa. Sa madaling sabi, ang lipunan ay sambayanan o mga taong naninirahan sa parehong lugar   ·         Filipino – kadalasang pumapatungkol sa wika, ngunit ginagamit din para tukuyin ang mamamayan ng bansang Pilipinas     ·         Paglilimi – Ayon sa KWF Diskyonaryo ang limi (salitang ugat) ay nangangahulugang pagsusuri at pag-iisip sa anumang bagay o pangyayari.   ·         Modernisasyon - – Ayon pa rin sa KWF Diskyonaryo, ang kahulugan nito ay pagiging makabago.     ·         Globalisayon – Sa tala ng KWF Diksyonaryo, ang globalisasyon ay paraan ng pamumuhay at pananaw na nakaugnay sa buong mundo.   Samakatuwid, ang kahulugan ng pamagat ay ang pagsusuri sa sambayanan ng mga Filipinong may halos pare-parehong karanasan sa pagbabago ng kaisipan at ang pagsabay nito sa buong mundo. Mahihinuha na ito ay nakasandig sa agham-panlipunan partikular na sa Sosyolohiya na larangang sumusuri sa lipunan upang lubos itong maunawaan para makapagbahagi ng suhestiyong makakapagpabago dito.
KALIGIRAN NG MAY-AKDA
	RANDOLF S. DAVID   Siya ay Sosyologo, Kolumnista, Mamamahayag,Television Host, Propesor Emeritus ng Sosyolohiya sa Unibersidad ng Pilipinas, at miyembro ng board of advisor of ABS-CBN Corporation.   He is a Sociologist, Columnist, Journalist, Television Host, Professor Emeritus of Sociology in University of the Philippines, and member of board of advisor of advisor of ABS-CBN Corporation.   Nagtapos siya ng Bachelor of Arts degree, major in Sociology sa University of the Philippines.   Siya ang sumulat ng “ANG LIPUNANG FILIPINO: Isang Paglilimi ukol sa Modernisasyon at Globalisasyon” na binasa sa Pandaigdigang Kongreso sa Araling Filipinas sa Wikang Filipino [International Congress on Philippine Studies], Agosto 2-4, 2017, National Museum, Manila)
NILALAMAN NG ARTIKULO: MGA PUNTONG TINALAKAY
·         KAHALAGAN NG SOSYOLOHIYA ·         Ang sanghay ng agham panlipunan na Sosyolohiya na naglalayong pag-aralan ang lipunan para matukoy ang tamang pagbabago dito.   ·         Wika ay mahalagang kasangkapan sa proseso ng demokratisasyon.   ·         GLOBALISASYON AT MODERNISASYON   ·         Globalisasyon paglulunsad ng bagong plataporma ng komunikasyon ang social media.  Ngunit hindi makasabay ang ating pamahalaan sa pagbuo ng mga batas. Pati na rin ang mga kinagisnang institusyon ay hindi makasabay sa bilis ng mga pagbabagong ito.   ·         Modernisasyon ay bunsod ng globalisasyon. Ito ay isang uri ng lipunan na may katangiang pagbubukod o differentiation of function.   ü  Ayon sa sulatin ni Randolf S. David ang halimbawa na “kung dati ay lahi, angkan o pamilya, o uring kinabibilangan, o kasarian, ang pangunahing gabay sa komunikasyon—sa modernong lipunan, ang mga ganitong katangian ay unti-unting nawawalan ng halaga.” May panibagong takdang midyum ng komunikasyon para mabisang maisagawa ang trabaho.   ü  Ayon pa rin sa may-akda na “Ang proseso ng unti-unting pagbubukod o differentiation ng iba’t-ibang larangang ito sa lipunan ay higit marahil mapapansin sa panahon ng transisyon—kung saan ito’y nagbubunga ng kalituhan na malimit humantong sa away.”     ►    TRADISYONAL VS MODERNONG LIPUNAN   §  Awtoritaryanismo o kamay na bakal noong Panahon ng Diktadurya ni Marcos. Martial Law.   ü  Isang bahagi ng kasaysayan na dapat huwag natin kalimutan. ü  Hindi dapat sinasakal ng gobyerno ang mamamayan lalo na sa isang bansang demokratiko. Bagaman ang kalapit nating bansa tulad ng Tsina, South Korea, Singapore at Vietnam ay umunlad sa pagpapatupad ng kamay na bakal ng kanilang lider ay hindi pwedeng kopyahin ü  Dapat parehong pinapahalagahan pa rin ang human rights at civil liberties kasabay ng pagpapaunlad ng ekonomiya at “social harmony”. ü  Walang shortcut sa problema ng isang bansa kaya mahalaga ang siyentipikong pagsusuri sa lipunan lalo na sa pulitikal na programa ng pagbabago.   §  Kapitalismo   ü  Nanatili pa rin ang tagisan sa uring panlipunan. Hindi pa rin nasolusyunan ang problema ng kahirapan matapos ang mapayapang protesta sa EDSA para bumagsak ang diktador. ü  Lumang sistema pa rin ang namamalakad sa bansa kaya buhay pa rin ang lumang problema. ü  Overseas Filipino Workers (OFWs) na nagsimula sa konsepto ni Marcos noong 1974. Tatlong dekada na ay nandito pa rin at ginawang sandalan ng ekonomiya ng pamahalaan. Dalawang bilyong dolyar ang ipinapadala ng mga OFW bawat buwan kaya’t gustuhin man natin kumawala sa pang-aalipin ay hindi natin kaya dahil umaasa rito ang bawat institusyon ng lipunan gaya ng bangko at iba pang kumpanya.   §  Paghahalo ng tradisyunal na relasyon at modernong pananagutan sa Mamasapano 2015 sa ilalim ni Pangulong Aquino ü  Paghahalo ng personal na relasyon at propesyunal na pananagutan Ni Pangulong Aquino na isinalang ang kaibigang suspendido na hepe para sa Oplan Exodus. Nagkabulilyaso ang chain of command dahil dito. §  Pangulong Duterte: isang matingkad na produkto ng lumang lipunan at kultura §  Ang politikong Pamlya Parojinog na pinahuli dahil sindikato ng droga ayon kay Pangulong Duterte §  Pagpapahuli sa kritikong si Sen. Lelia de Lima kahit wala pang hatol na napatunayang may sala §  Paglilibing sa dating Pangulong Marcos sa Libingan ng mga Bayani kahit maraming tutol rito. §  Ang solusyon sa problema sa droga na pagpatay sa mga “adik” sa droga na halos lahat ay mga mahihirap   ·         SOLUSYON   ·         Ayon kay Randolf S. David, “Sa tradisyunal na lipunan, ang tugon ng mga nasa kapangyarihan sa kahirapan ay gawin silang mga alila at mga kapanalig na pinaasa sa iniaabot na biyaya. Sa isang modernong lipunan, ang sagot sa kahirapan ay hindi simpleng pagbibigay biyaya—bagkus pagbibigay ng kakayahan at oportunidad sa lahat, upang sila’y makatakas sa iba’t ibang anyo ng pagka-alila. Sa pamamagitan ng pagbibigay libre o abot-kayang edukasyon, suporta sa kabuhayan, kalusugan, at pabahay, inaako ng isang modernong pamahalaan at komunidad ang pag-aangat sa katayuan ng bawat mamamayan, bilang batayang pananagutan ng pambansang pamunuan, at hindi bilang kapalit ng isang personal na obligasyon.”   ·         Masinop at palagiang pagtanaw at pagtatanong sa sarili o Reflexivity at panlipunang pagsusuri bilang instrumento ng panlipunang reflexivity. Dapat na suriin sabi nga ni Randolf S. David ang lipunan mula sa loob at labas nito, at iulat sa nakararami ang napag-aalaman—kung paano tayo nabubuhay bilang isang lipunan, kung paano tayo nagpapasya, at kung paano nagbabago ang ating mga pinahahalagahan (values) sa paglipas ng panahon   ·         Sabi nga ni Marx: “Politicians and revolutionaries of every generation have tried to change the world in various ways. The point however is to understand what is happening to this world.”
KONKLUSYON: MENSAHENG NAIS IPARATING
·         Ang mga lumang problema na kamangmangan, kahirapan, at katiwalian ay nakaugat sa kawalan ng matatag na pambansang liderato, ng isang pambansang bisyon na nananatiling buhay sa kabila ng pagpapalit ng mga pinuno, at ng matibay na pambansang mithiin at plano na hindi binabago para mapagbigyan lang ang nakaupo.   ·         Ito ay nakaugat sa kawalan ng pagpapahalaga sa pag-aaral ng agham panlipunan, o ang Sosyolohiya. Matutukoy natin ang pinagmulan ng suliranin sa ating lipunan kung susuriin natin ang bawat pangyayari sa ating kasaysayan, ekonomiya, politika, at lalo na sa lipunan kung saan maaring makabuo ng makabago at pangmatagalang solusyon sa luma at tradisyonal ng problema sa ating bayan.

 

SANGGUNIAN

https://www.prrm.org/prof-randy-s-david.html

https://kwfdiksiyonaryo.ph/